Alles in deze regio heeft twee kanten, schoonheid van de Amalfi kust, tegenover rommelige achterland waar op zo veel plekken gebouwen in aanbouw staan die waarschijnlijk nooit zullen worden afgebouwd. Een jaar lang ging ik elke maand een week naar Napels omdat ik daar samen met een zakenpartner een wijnbar had. In Napels de meest warme, inspirerende en intelligente mensen ontmoet, maar het blijft verwarrend en frustrerend dat zo veel potentieel niet wordt benut.
Gelukkig gaat het steeds beter. Napels is sinds een jaar of twee één van de drukst bezochte steden van Italië en heeft zoveel energie dat ik meestal na een dag of drie blij ben dat ik naar een rustiger oord kan.
Zoals naar Irpinia, waar de wijngebieden liggen, bijvoorbeeld. Dat is een heel ander verhaal. Op een dik uur rijden van Napels, is dit het wilde, ‘groene’ Zuiden van Italië. Hier vind je paddestoelen, truffels en kastanjes. De herfst is hier het mooiste seizoen. Dit is niet lieflijk Italië, en het is ook niet het kale landschap dat je met het diepe Zuiden associeert, nee, hier is het een ruiger, bijna Alpen-achtig gebied met een gematigd klimaat, waar de dominante druivenrassen zich in de loop der tijden aan de omgeving hebben aangepast. Stuk voor stuk kenmerken ze zich door ‘smaak’. Veel smaak. De druiven uit dit land hebben een compleet eigen expressie.
Waar je hier ook komt in de regio, een wijngaard is nooit ver weg en de streek kent dan ook bijna twintig geclassificeerde wijnen waarvan Taurasi (rood) en Fiano di Avellino en Greco di Tufo (wit) de bekendste zijn. Maar ook zonder classificatie kun je in deze regio de meest fantastische wijnen ontdekken, simpelweg omdat bodem, ligging en klimaat ideaal zijn voor wijnbouw. De hooggelegen wijngaarden met hun diverse, vulkanische, kalk- en kleibodems en het lange groeiseizoen met grote schommelingen tussen dag- en nachttemperaturen in combinatie met autochtone druivenrassen die zich de afgelopen eeuwen aan hun habitat hebben aangepast maken van Campania dan ook een potentiële wijngrootmacht. Zoals ze dat tweeduizend jaar geleden ook al waren. Toen werden de hier geproduceerde wijnen Calenian, Massic en Falernian tot de beste ter wereld gerekend en stonden de karaffen als statussymbool in Rome op tafel.
Naast de bijzondere bodem hebben ze hier de beschikking over de autochtone aglianico druif die zich kan meten met de beste rassen ter wereld. En die druif is niet alleen terug te vinden in de prestigieuze Taurasi. Er is meer, veel meer.
Ontdek de wijnen van de makers:
Lorenzo Fonzone Caccese koos in eerste instantie voor een medische carrière. En behoorlijk succesvol ook: hij werd de eerste chirurg in Europa die een hand transplanteerde. In 2005 keerde Lorenzo terug naar zijn geboortegrond en begon daar, met respect voor de natuur samen met zijn zoons een hypermoderne wijnmakerij: Fonzone.
Lorenzo wilde net als zijn voorouders een waardevolle bijdrage aan het wijngebied leveren en dat doen op een manier die zo weinig mogelijk schade aan de natuur toe zou brengen. Eenmaal daar ontdekte Lorenzo dat een paar van zijn voorouders ooit de bewoners van het kasteel van Gesualdo waren, even buiten het plaatsje Paternopoli in het hart van Ipirnia, met uitzicht op zijn wijngaard.
.
Ik leerde de wijn van Lorenzo kennen doordat de neef van de huidige eigenaren aandeelhouder was in de wijnbar die ik een jaar lang in Napels bestierde. Door hun Fiano besefte ik welk wijnpotentieel Campania als gebied eigenlijk heeft. En wat ik bijzonder vind aan hun wijnen: ze laten al hun druivenrassen voor zich spreken, bijzonder verteerbaar en ze laten je tot in detail de herkomst en druif proeven.
In het geval van de Fonzone wijnen vinden de wijnstokken op de heuvel Scorzagalline zowel klei- als kalkhoudende bodems. En wanneer je hier ’s ochtends wakker wordt, zoals ikzelf afgelopen herfst, dan ruik je in de ochtend de zwaveldioxide van de dichtbij gelegen solfatare, een poel waaruit vulkanisch gas ontsnapt. De rest van het landschap is ingericht om de biodiversiteit te waarborgen. Zo groeit er tussen de wijnranken gras op de boden en bieden de heggen plaats aan duizenden insecten. Het evenwicht van dit alles wordt zorgvuldig door de familie bewaakt.
In de kelder is hier Arturo Erbaggio de baas, een bijzonder toegewijde en begaafde oenoloog die trucjes in de kelder zoveel mogelijk probeert te ontwijken. In plaats daarvan gebruikt hij drones voor wat hij precisie wijnbouw noemt. Die stellen hem in staat ziektes en parasieten op te spore voordat deze met het blote oog waarneembaar zijn. Zo kun je aan de bladgroei zien of er een tekort of overschot aan voedingsstoffen is. Deze benadering heeft een enorme positieve invloed op verduurzaming van de wijngaard én de kwaliteit van de druiven.
Arturo Erbaggio laat de wijnen waarachtig en fijnzinnig smaken waarbij expressie het ultieme doel is. Veel domeinen in Campania zijn bekend om één van hun druivenrassen, bij Fonzone vind ik dat ze alle vier (aglianico, falanghina, fiano en greco) van hetzelfde hoge niveau zijn. In Italië krijgen de in theorie beste wijnen van een domein het predikaat Riserva. Die wijnen moeten aan strengere eisen voldoen, wat in de praktijk vaak neerkomt op meer hout, een hoger alcoholpercentage en meer concentratie, wat zeker niet altijd een betere wijn oplevert. De “Riserva” van Fonzone heeft dat allemaal niet, en blinkt wat mij betreft uit in subtiliteit.
De wijnen van Fonzone zijn modern maar met verbondenheid aan de natuur maakt ze even adembenemend als de omgeving waar ze vandaan komen.
No text?
.
No text?
Onze Campania wijnen:
Irpinia restaurants:
Irpinia restaurants: